|
Musisz zalogować się, aby móc dodać wiadomość.
|
|
| Projekt modyfikacji sieci TENT |
A. INFORMACJA OGÓLNA
1. Nazwa projektu:
Modernizacja Odrzanskiej Drogi Wodnej na od Brzegu Dolnego do ujscia rzeki Nysy
Łuyckiej .
2. Lokalizacja
Projekt zlokalizowany jest w ciagu Odrzanskiej Drogi Wodnej w województwach opolskim i
dolnoslaskim.
3. Długosć
Długosc proponowanego do modernizacji odcinka Odrzanskiej drogi Wodnej wynosi 260 km.
4. Stan obecny i spodziewany w 2010 roku i w 2020
Proponowany do modernizacji odcinek Odrzanskiej drogi Wodnej, z uwag na brak prac
konserwacyjnych i remontowych uległ degradacji, co spowodowało utrateeglownosci i
zaniechanie regularnej działalnosci przez eglugesródladowa.
Obecnie na odcinku Odrzanskiej Drogo wodnej od sluzy w Brzegu Dolnym (km 281,6) do
ujscia Nysy Łuyckiej (km 542,4) o długosci 260 km znajduja sie przebudowane łuki o
promieniach mniejszych od 400 m. Modernizacji wymagaja nadal 43 zakola o promieniach
łuku mniejszych od 600 m. Sposród 14 mostów przecinajacych Odre na odcinku od Brzegu
Dolnego do ujscia Nysy Łuyckiej, 5 mostów posiada przeswit pionowy poniej 4,0 m,
umoliwiajacy bezpiecznaegluge. Przeszkoda ograniczajacaegluge jest most drogowy w
Krosnie Odrzanskim, którego przesło eglowne ma 3,28 m przeswitu pionowego.
Na odcinku proponowanym do modernizacji odcinku Odrzanskiej Drogi Wodnej porty
sródladowe usytuowane sa w Malczycach, Scinawie, Głogowie, Nowej Soli, Cigacice i
Krosnie Odrzanskim, natomiast najwaniejsze przeładownie znajduja sie w Pogolewie
Górnym oraz w Malczycach.
W 2010 r. beda trwały realizowane zadania objete Programem Operacyjnym „Infrastruktura i
Srodowisko”. Przewiduje sie te podjecie zadan wynikajacych unijnego programu
NAIADES.
Do 2010 r. powinno nastapic oddanie do uytku stopnia wodnego w Malczycach, co pozwoli
na czesciowa poprawa warunków eglugowych na odcinku 80 km od budowli.
W 2020 r. powinny byc zaawansowane budowa 2 nowych stopni wodnych, a take
odtworzenie zniszczonych lub wyeksploatowanych urzadzen wodnych i budowli
regulacyjnych. Dzieki nowym inwestycjom i pracom remontowo-modernizacyjnym na
protonowym odcinku Odrzanskiej Drogi Wodnej powinna nastapic poprawa eglownosci i
osiagniecie na całej trasie III i IV klasy eglugowej. Umoliwi to przywrócenie eglugi
sródladowej i wznowienie połaczen miedzynarodowych przez sródladowe drogi wodne
Niemiec.
5. Orientacyjny koszt
Szacuje sie, e koszty realizacji projektu wyniosą w latach 2008-2020, właczajac w to
budowe 2 stopni wodnych ok. 1.7 – 2.0 mld PLN.
6. Odniesienie do planu krajowego
Projekt nawiazuje do Strategii Rozwoju Kraju, w czesci mówiacej o modernizacji
infrastruktury technicznej i transportowej.
W Programie Operacyjnym „Infrastruktura i srodowisko” przewidziano finansowanie kilku
zadan zwiazanych z modernizacja odcinka Odrzanskiej Drogi Wodnej. Czesc zadan jest
objetych Programem dla Odry 2006. Pozostałe zadania przewidziane SA do realizacji w
nastopnej perspektywie finansowej 2014-2020.
B. KONTEKST EUROPEJSKI
1. Spełnienie kryteriów dla sieci TEN-T zawartych w decyzjach: 1692/96, 1341/01,
884/04
Zwiekszenie udziału transportu wodnego sródladowego i rozwój jego infrastruktury w ramach
jest jednym celów Decyzji UE, które mówia, ze egluga sródladowa jest jednym z
priorytetów wyznaczonych przez wytyczne wspólnotowe dot. TEN-T.
Właczenie sródladowych dróg wodnych Polski do europejskiej sieci transportowej stanowi
jeden z wymogów w realizacji wspólnej polityki transportowej Unii Europejskiej.
Projekt spełnia nastepujace kryteria:
• przyczynia sie do zrównowaonego rozwoju sieci transportowej na obszarze całej
Wspólnoty, właczajac odcinek Odrzanskiej Drogi Wodnej do europejskiej sieci dróg
sródladowych.
• umoliwia spójnosc oraz interoperacyjnosc transeuropejskiej sieci transportowej,
• rozszerza sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku wewnetrznego UE, przez
właczenie transportu wodnego sródladowego do obsługi portów morskich i terminali
intermodalnych,
• przywraca połaczenie proponowanego do modernizacji odcinka Odrzanskiej Drogi
Wodnej z siecia niemieckich dróg wodnych przez kanał Odra-Szprewa.
• likwiduje waskie gardła przez przywrócenie eglugi po miedzy górnym a dolnym
odcinkiem rzeki Odry oraz europejska siecia dróg wodnych
2. Korzysci dla krajów Unii Europejskiej
Właczenie Odrzanskiej Drogi Wodnej w jeden spójny eglugowy system transportowy
Europy przyniesie wiele korzysci dla krajów Unii Europejskiej przede wszystkim umoliwi
transport towarów i osób w sposób tani i bezpieczny z wysoko uprzemysłowionym obszarem,
jakim jest rejon slaska w tym wegla i innej drobnicy. Zostaną przyspieszone procesy
integracyjne w systemie transportu europejskiego. Nastapi odciaenie korkujacych się linii
komunikacyjnych. Po realizacji planu budowy kanału Odra – Dunaj nastapi moliwosć
wymiany handlowej z krajami połoonymi nad rzeką Dunaj i Morzem Czarnym. Odrzanska
Droga Wodna stanie się osiaSrodkowo-Europejskiego Korytarza Transportowego CETC
Modernizacja proponowanego odcinka Odrzanskiej drogi Wodnej przybliy Polske do
ratyfikacji Porozumienia AGN (Europejskie Porozumienie w sprawie Wielkich Dróg
eglownych o Miedzynarodowym Znaczeniu z 1996 r.) oraz przyczyni się do pełniejszej
realizacji przez Polske unijnego programu promocji eglugi sródladowej - Zintegrowany
Europejski Program Działan na Rzecz eglugi Sródladowe - „NAIADES” (Navigation And
Inland Waterway Action and Development in Europe) – Program na Rzecz Rozwoju eglugi
Sródladowej oraz Dróg Wodnych w Europie.
3. Oficjalne dokumenty zródłowe
- Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Program dla Odry –
2006” (Dz. U. Nr 98, poz. 1067, Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 Nr 216 poz. 1827).
- Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie eglugi sródladowej na rzece Odrze w latach
2007-2013 – Akademia Morska w Szczecinie,
- Kierunki rozwoju eglugi Sródladowej w Polsce: Załoenia do strategii na lata 2007 – 2013
(ekspertyza).
4. Moliwosci przedłuenia (projektu) do innych krajów
Powyej proponowanego do modernizacji odcinka Odrzanskiej Drogi Wodnej znajduje się
graniczny odcinek rzeki Odry. Istnieje potrzeba wspólnego polsko-niemieckiego
porozumienia w sprawie jego wykorzystania dla eglugi sródladowej. W przyszłosci w TEN-
T powinna znalezc sie cała Odrzanska Droga Wodna.
W dalszej perspektywie mona rozwayc powrót do koncepcji połaczenia Odrzanskiej Drogi
Wodnej kanałem eglugowym z rzeka Dunaj.
5. Aspekty srodowiskowe
Przewidziany do modernizacji odcinek Odrzanskiej Drogi Wodnej, oprócz funkcji
transportowej, przyczyni się równolegle do poprawy bezpieczenstwa przeciwpowodziowego i
zaopatrzenia w wode.
Budowa stopni wodnych na Odrzanskiej Drodze Wodnej moe byc powiazana z rozwojem
energetyki wodnej, która jest uznana za energetyke odnawialna.
Transport wodny sródladowy w aspekcie srodowiskowym charakteryzuje sie równie.
najmniejszym w porównaniu z innymi srodkami transportu zuyciem oleju napedowego,
a co za tym idzie mała emisja spalin i najnisza emisja CO2. Koszty zanieczyszczenia gleby i
powietrza sa w transporcie wodnym siedmiokrotnie nisze ni w transporcie samochodowym.
6. Aspekty społeczne
Właczenie odcinka Odrzanskiej Drogi Wodnej od Brzegu Dolnego do ujscia Nysy Łuyckiej
do TEN-T powinno przyniesc wznowienie działalnosci eglugowej, nie tylko w przewozach
towarowych. Pozwoli te na rozwój eglugi pasaerskiej i rekreacyjnej, oraz na oywienie
turystyki i sportów wodnych. Wzmocni równie spójnosc terytorialna i społeczna, a take
stworzy warunki dla rozszerzenia współpracy transgranicznej z Niemcami.
C. WNIOSKI
1. Wnioski
Projekt modernizacji Odrzanskiej Drogi Wodnej na odcinku od Brzegu Dolnego do ujscia
Nysy Łuyckiej jest zgodny z wytycznymi wspólnotowymi odnoszacymi sie do TEN-T.
2. Inne komentarze
A. INFORMACJA OGÓLNA
1. Nazwa projektu:
Właczenie portu morskiego Police do sieci TEN-T w ramach zespołu portów morskich
Szczecin – Swinoujscie – Police.
2. Lokalizacja
Projekt zlokalizowany jest w województwie zachodniopomorskim na szlaku wodnym
łaczacym port morski Szczecin z portem morskim Swinoujscie.
3. Długosć
W ramach projektu przewidywane sa:
• połaczenie drogowe portu morskiego Police z TEN-T przez odcinek: wezeł Mierzyn
(droga krajowa DK-10) w ramach Zachodniego Obejscia Miasta Szczecina – Police –
Swieta – wezeł Goleniów, z budowana drogą ekspresowa S-3 – długosc 38 km,
• połaczenie kolejowe portu morskiego Police z siecia TEWN-T przez odcinek obejscia
zachodniego (Trzebie Szczecinska - Police – Szczecin), w ramach linii kolejowej E –
59 – długosc 24 km,
• rozbudowa terminalu portowego do obsługi statków morskich – 400 m nowego
nabrzea,
• rozbudowa terminalu portowego do obsługi statków sródladowych – 400 m nowego
nabrzea.
4. Stan obecny i spodziewany w 2010 roku i w 2020
W ostatnich latach obroty przeładunkowe portu morskiego Police zwiekszyły sie do 3,5 mln
ton obecnie. W strukturze przeładunków pojawiaja sie nowe towary, w tym płynne.
W 2010 r. beda kontynuowane inwestycje rozbudowujace infrastrukture portowa. Ich celem
jest zwiekszenie zdolnosci przeładunkowej portu do 8 mln t/rok.
Do 2020 r. rozwiniete te zostana, oprócz funkcji transportowej, funkcje logistyczne portu
morskiego Police, zwłaszcza w obsłudze portowej strefy ekonomicznej. Wzrosnie udział
transportu morskiego i transportu wodnego sródladowego w obsłudze handlu miedzy
panstwami członkowskimi UE.
Nastapi wielokrotne zwiekszenie zdolnosci przeładunkowych portu morskiego Police,
ograniczenie sezonowosci przeładunków oraz poprawa dostepu do tego portu od strony morza
i ladu, co pozwoli na szybszy rozwój logistyki i połaczen transportu intermodalnego w
układzie krajowym i miedzynarodowym.
5. Orientacyjny koszt
Szacunkowy koszt całego projektu zostanie okreslony w Studium Wykonalnosci, na które
przeznaczono 2 mln PLN.
6. Odniesienie do planu krajowego
„Strategia rozwoju portów morskich do 2015 roku”, zatwierdzona uchwała nr 292/2007 Rady
Ministrów z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie przyjecia „Strategii rozwoju portów
morskich do 2015 roku”.
Program Operacyjny „Infrastruktura i Srodowisko”
Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego
Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego.
B. KONTEKST EUROPEJSKI
1. Spełnienie kryteriów dla sieci TEN-T zawartych w decyzjach: 1692/96, 1341/01,
884/04
Projekt spełnia wymagania dla sieci TEN-T, a w szczególnosci w zakresie:
- integracji infrastruktury transportu morskiego i transportu ladowego,
- warunków dla rozwoju transportu intermodalnego,
- połaczen transportowych z innymi panstwami członkowskimi UE.
2. Korzysci dla krajów Unii Europejskiej
Komisja Europejska zakłada, e w nadchodzacych 10 – 15 latach region bałtycki bedzie
najszybciej rozwijajacym sie regionem w Europie, przy sredniorocznym wzroscie obrotów
handlu bałtyckiego 4-6 %, co oznacza 3-krotny wzrost obrotów handlu zagranicznego krajów
regionu Morza Bałtyckiego. Nastapi wiec znaczacy wzrost popytu na usługi transportowe i
nowe technologie przewozowe, zwłaszcza w ladowo-morskich/wodnych łancuchach
transportowych. Właczenie portu morskiego Police do sieci TEN-T wzmocni pozycje Polski
w europejskiej sieci transportowej oraz przyczyni sie do zwiekszenia przewozów transportem
morskim i wodnym sródladowym w obrotach towarowych w ramach jednolitego rynku
wewnetrznego UE, co pozwoli na istotne obnienie zagroen dla srodowiska zwiazanych z
przewozami transportem samochodowym.
3. Oficjalne dokumenty zródłowe
4. Moliwosci przedłuenia (projektu) do innych krajów
Port morski Police znajduje sie w osi Srodkowo-Europejskiego Korytarza Transportowego
CETC, który łaczy w układzie Północ – Południe Szwecje, Polske, Republike Czeska,
Słowacje, Wegry i Austrie. Rozwój przewozów na tej trasie pozwoli na kształtowanie
zrównowaonego modelu rozwoju osrodków gospodarczych regionu Morza Bałtyckiego i
Europy Srodkowo-Wschodniej oraz wzmocnienie spójnosci terytorialnej i społecznej tej
czesci Europy
5. Aspekty srodowiskowe
Zwiekszenie udziału transportu morskiego i transportu wodnego sródladowego, najbardziej
przyjaznych dla srodowiska gałezi transportu, przyczyni sie bezposrednio do zmniejszenia
emisji gazów cieplarnianych oraz ucialiwosci powodowanych wysokim udziału w
przewozach miedzynarodowych.
6. Aspekty społeczne
Właczenie portu morskiego do sieci TEN-T w ramach zespołu portów morskich Szczecin –
Swinoujscie – Police przyniesie zwiekszenie konkurencyjnosci polskich portów morskich na
bałtyckim i europejskim rynku usług portowych i usług transportu morskiego. Przyczyni się
ono take do podniesienia atrakcyjnosci Polski dla inwestorów zagranicznych. Dodatkowym
efektem bedzie zwiekszenie mobilnosci społecznej oraz powstanie nowych miejsc pracy.
C. WNIOSKI
1. Wnioski
Projekt spełnia kryteria dla modyfikacji wspólnotowych kryteriów i uzupełnienia sieci TEN-T
w nowych panstwach członkowskich UE.
2. Inne komentarze
A. INFORMACJA OGÓLNA
1. Nazwa projektu:
Utworzenie autostrad morskich z polskich portów morskich
a/ Autostrada Morska Gdansk – Rotterdam/Holandia
b/ Autostrada Morska Gdynia – Karlskrona/Szwecja
c/ Autostrada Morska Swinoujscie – Ystad/Szwecja
2. Lokalizacja
Projekt zlokalizowany jest na Morzu Bałtyckim. Stanowi przedłuenie istniejacych połaczeń
ladowych zaplecza ładunkowego polskich portów morskich z portami morskimi Szwecji i
Holandii.
Na projekt składaja sie 3 proponowane bałtyckie autostrady morskie:
a/ Gdansk – Rotterdam
b/ Gdynia - Karlskrona
c/ Swinoujscie – Ystad.
3. Długosć
Długosc proponowanych bałtyckich autostrad morskich zgłoszonych do projektu modyfikacji
wytycznych TEN-T wynosi 3150 km.
a/ Gdansk – Rotterdam - 2.700 km
b/ Gdansk – Karlskrona – 250 km
c/ Swinoujscie – Ystad – 200 km
4. Stan obecny i spodziewany w 2010 roku i w 2020
Obecnie na trasach proponowanych bałtyckich autostrad morskich odbywa sie ruch
eglugowy promami pasaersko-towarowymi i statkami ro-ro.
Na trasie Gdansk – Rotterdam utrzymywany jest przewóz kontenerów.
Na trasie Gdynia – Karlskrona przewoone sa samochody osobowe, ciearowe, naczepy i
autobusy.
Na trasie Swinoujscie – Ystad przewoone sa wagony kolejowe, samochody osobowe,
ciearowe, naczepy i autobusy.
Obecnie gotowe sa projekty uruchomienia bałtyckich autostrad morskich. Przez specjalnie
utworzone konsorcja, w skład których wchodza zarzady portów morskich oraz innych
podmiotów zainteresowanych korzystaniem z autostrad morskich (armatorzy, spedytorzy,
agencji, firmy logistyczne itp.) przygotowane zostały projekty planowanych inwestycji w
portach, które zostana połaczone autostradami morskimi.
W 2010 r. bedzie trwała realizacja projektów zwiazanych z utworzeniem autostrady morskiej
Gdansk – Rotterdam (2008-2012) i autostrady morskiej Gdynia – Karlskrona (2009-2011).
Przygotowanie autostrady morskiej Swinoujscie – Ystad do uruchomienia zostanie
zakonczone w 2009 r.
W 2020 r. proponowane autostrady morskie bedą funkcjonowały w pełnym zakresie. Dzieki
ich uruchomieniu powstana ladowo-morskie szlaki transportowe Północ – Południe,
sprzyjajace rozwojowi współpracy gospodarczej i handlu zagranicznego miedzy panstwami
Europy Srodkowo-Wschodniej a Szwecja, Dania, Holandia i północna czescia Niemiec.
Dzieki uruchomieniu proponowanych autostrad morskich czesc ładunków przewoonych
dotychczas transportem samochodowym zostanie przeje ta przez transport intermodalny z
udziałem eglugi bliskiego zasiegu.
5. Orientacyjny koszt
Koszt projektu szacuje sie na ok. 600 mln PLN.
- Orientacyjny koszt projektu autostrady morskiej Gdansk-Rotterdam szacuje sie na 190 mln
PLN, z tego wydatki po stronie polskiej 17 mln PLN.
-Orientacyjny koszt projektu autostrady morskiej Gdyni a – Karlskrona szacuje sie na na 390
mln PLN. Przewiduje sie, e 85% kosztów po stronie polskiej zostanie pokryte ze srodków
Funduszu Spójnosci. Strona szwedzka przewiduje, e jej koszty w czesci zostana pokryte ze
srodków funduszu TEN-T.
- Orientacyjny koszt projektu autostrady morskiej Swinoujscie - Ystad po stronie polskiej
szacuje sie na 23 mln PLN. Z tej kwoty ok. 7 mln PLN to spodziewane dofinansowanie z
funduszu TEN-T.
6. Odniesienie do planu krajowego
Proponowane bałtyckie autostrady morskie zostały uwzglednione w „Strategii rozwoju
portów morskich do 2015 roku”, przyjetej uchwała nr 292/2007 Rady Ministrów z dnia 13
listopada 2007 r.
Ponadto trasy proponowanych autostrad morskich zostały zgłoszone do projektu Koncepcji
Programu Zagospodarowania Kraju do 2033 r. (KPZK), który po raz pierwszy obejmuje
sowim zakres działania obszary morskie RP. Prace nad KPZK prowadzi Ministerstwo
Rozwoju Regionalnego.
B. KONTEKST EUROPEJSKI
1. Spełnienie kryteriów dla sieci TEN-T zawartych w decyzjach: 1692/96, 1341/01,
884/04.
Utworzenie proponowanych autostrad morskich stanowi przykład realizacji przez Polskę
postanowien art. 12 a Decyzji nr 884/04/WE Parlamentu i Rady z dnia 29.04.2004 r. oraz pkt.
21 Załacznika nr III do tej Decyzji „Priorytetowe projekty, nad którymi prace powinny
rozpoczac sie przed 2010 r.”.
W szczególnosci przyczyni sie do:
- wzmocnienia pozycji Polski w TEN-T i w kształtowaniu wspólnej polityki transportowej
UE,
- zrównowaonego rozwoju europejskiej sieci transportowej w regionie bałtyckim, zwłaszcza
przez rozwój eglugi bliskiego zasiegu, transportu intermodalnego i logistyki, w ramach
którego porty morskie są wezłami łaczacymi transport morski z transportem ladowym,
- zwiekszenia spójnosci i interoperacyjnosci w przewozach towarowych i pasaerskich,
- rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T w regionie bałtyckim, tworzac nowym
panstwom członkowskim UE, w tym Polsce oraz Republice Czeskiej, Słowacji i Wegrom,
nowe moliwosci uruchomienia nowych ciagów logistycznych w układzie Północ-Południe,
- zmniejszenia dominujacej pozycji usług sieci transportowej panstw Niemiec, Danii,
Holandii, i Belgii w obsłudze transportowej ładunków handlu zagranicznego Polski i
sasiednich,
- wprowadzenia rozwiazan transportu intermodalnego, a zwłaszcza zwiekszenia udziału
transportu kolejowego i obnienia roli transportu samochodowego w obsłudze transportowej
polskich portów morskich,
- ograniczenia szkodliwego wpływu transportu samochodowego na srodowisko naturalne w
Polsce i panstwach sasiednich,
- poprawy bezpieczenstwa i ochrony przewozów, w szczególnosci zmniejszenia zagroenia
wypadkami drogowymi.
2. Korzysci dla krajów Unii Europejskiej
a/ odciaenie dróg ladowych w relacji Holandia, Niemcy, Polska;
poprawa stanu srodowiska naturalnego poprzez zmniejszenie emisji CO2.
b – c/ intensyfikacja wymiany handlowej w basenie Morza Bałtyckiego.
3. Oficjalne dokumenty zródłowe
Ekspertyza
4. Moliwosci przedłuenia (projektu) do innych krajów
Konsorcja, które przygotowały projekty autostrad morskich prowadza wstepne rozmowy z
potencjalnymi partnerami zainteresowanymi przedłueniem połaczen tych autostrad morskich do
portów morskich Kłajpeda (Litwa), Kaliningrad (Rosja), Kopenhaga (Dania) i Helsinki/Vousari
(Finlandia).
5. Aspekty srodowiskowe
Przejecie czesci ładunków przewoonych obecnie transportem drogowym przez transport
morski przyniesie znaczne obnienie emisji CO2 do atmosfery. Odnosi sie to zwłaszcza do
autostrady morskiej Gdansk – Rotterdam. Oczekuje sie, e zwiekszenie udziału transportu
kolejowego, w ramach rozwiazan transportu intermodalnego, w obsłudze transportowej
portów morskich i terminali intermodalnych ograniczy napływ samochodów ciearowych do
miast portowych i obszarów sasiednich, zmniejszy obciaenie srodowiska emisja gazów
cieplarnianych.
6. Aspekty społeczne
Uruchomienie autostrad morskich po0dnsieise konkurencyjnosc polskich portów morskich
oraz transportu morskiego w przewozach miedzynarodowych. Dodatkowe korzysci uzyskają
take przemysły morskie, zlokalizowane głównie w regionach nadmorskich, oraz inwestorzy
zainteresowani wykorzystaniem transportu morskiego i ladowo-morskiego w obsłudze
prowadzonej i uruchamianiu działalnosci gospodarczej.
Zwiekszenie udziału transportu morskiego przyczyni sie do redukcji kongestii na drogach w
Polsce oraz drogach Niemiec, Danii, Holandii i Belgii.
C. WNIOSKI
1. Wnioski
Projekty utworzenia bałtyckich autostrad morskich spełniaja kryteria zaliczenia ich do sieci
TEN-T.
2. Inne komentarze
|
| Dodaj komentarz |
|
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
|
| Oceny |
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony Zaloguj się lub zarejestruj, żeby móc zagłosować.
Brak ocen. Może czas dodać swoją?
|
|
